Pies asystujący wykonuje pracę, która jest niezwykle ważna dla członków społeczeństwa, którzy zmagają się z różnymi deficytami zdrowotnymi. Dzięki przewodnictwu czworonoga mogą oni się uniezależnić i prowadzić autonomiczne, satysfakcjonujące życie. Jedna z wątpliwości dotyczących takich psów dotyczy terminologii. Czy pies przewodnik to zwierzak o takich samych kompetencjach, jak pies asystujący? A może czymś się różnią?
Pies asystujący i pies przewodnik – czy to samo?
Pies asystujący jest odpowiednio wyszkolonym i specjalnie oznaczonym psem. Szczególne regulacje prawne można znaleźć w Ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z tym aktem, pies asystent to w szczególności zwierzak, który wspomaga osobę niewidomą, niedowidzącą oraz niepełnosprawną ruchowo. Art. 2 wskazanej ustawy jasno wskazuje na to, że pies przewodnik i pies asystent to terminy, które nie są tożsame! Pies asystujący to pojęcie zbiorcze, które obejmuje kilka poszczególnych podtypów zwierząt wspomagających osoby niepełnosprawne:
- Pies serwisowy – wspomaga osobę niepełnosprawną ruchowo. Z reguły jest w stanie otworzyć lodówkę, zapalić światło, a nawet podać klucze lub telefon.
- Pies przewodnik – są to psy najczęściej wykorzystywane. Pomagają niewidomym i umożliwiają im samodzielne poruszanie się po świecie. Zwiększają w znacznym stopniu bezpieczeństwo danej osoby.
- Pies sygnalizujący dźwięki – osoby niesłyszące mogą stać się dużo bardziej samodzielne w towarzystwie zwierzaka informującego o dzwonku do drzwi, dzwoniącym telefonie czy dźwięku budzika.
- Pies informujący o atakach choroby – pies z wyprzedzeniem sygnalizuje np. zbliżający się atak epilepsji lub spadający poziom cukru. Umożliwia w ten sposób choremu przyjęcie leków na czas.
Status prawny psa asystującego
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 1 kwietnia 2010 r. w sprawie wydawania certyfikatów potwierdzających status psa asystującego przyznaje zwierzętom posiadającym stosowne dokumenty na wstęp do wielu miejsc, w których zwykłe czworonogi nie są mile widziane. Psi asystenci mogą ze swoimi właścicielami wchodzić do wszystkich obiektów użyteczności publicznej (m.in. do sądów, szkół, na uczelnie, a nawet do gabinetów lekarskich). Psom nie odmawia się wejścia do parków narodowych, na plaże i kąpieliska. Dodatkowo osoba dysponująca psim asystentem jest zwolniona ze zobowiązania do zakładania zwierzakowi kagańca i smyczy we wskazanych sytuacjach. Większość osób potrzebujących pomocy psa, traktuje czworonoga jak członka swojej rodziny i zabiera go ze sobą praktycznie wszędzie. Niepełnosprawni często śpią ze swoimi czworonogami – w tym celu powinni zainwestować w dość szeroki materac – taki, jak jeden z tych pod linkiem https://abcsnu.pl/38-materace-120×200. Ustawodawca uznał to, jak ważni są psi asystenci w życiu osób niewidomych, niesłyszących i niepełnosprawnych i przyznał im specjalne przywileje i uprawnienia.
Jak przebiega trening psiego asystenta?
Trening psa asystującego to długi i wymagający proces. Program hodowlany opracowano w 2001 roku i od tego czasu nieustannie się rozwija. Niezwykle ważne jest bowiem to, aby szczenięta, które wezmą udział w szkoleniu, miały prawidłowe cechy związane z funkcjonowaniem psychicznym. Jak przebiega trening już wyselekcjonowanego pieska?
- Początkowo pies trafia do rodziny zastępczej, która przygotowuje go do życia w przyszłości. Zwierzak jest wtedy socjalizowany i zapoznawany z ruchem miejskim, komunikacją miejską i różnymi budynkami użyteczności publicznej. Regularnie odbywają się też kontrolne sesje treningowe.
- Następnie zwierzakiem zaczyna się zajmować wykwalifikowany specjalista, który przygotowuje go do pracy z osobą niepełnosprawną. Kiedy pies posiada już wszelkie umiejętności, otrzymuje specjalny certyfikat.
- Wtedy nadchodzi moment spotkania z docelowym opiekunem.
Kto może wnioskować o psa asystującego?
Pies asystujący może trafić pod opiekę osoby, która ukończyła 16 lat i posiada lekarskie orzeczenie potwierdzające jej niepełnosprawność. Dodatkowo kandydat składający wniosek o otrzymanie psa musi znajdować się w stanie psychicznym, który pozwoli mu na prawidłowe sprawowanie opieki nad zwierzakiem. Niezbędna jest też aktywność zawodowa lub edukacyjna, a także posiadanie odpowiednich warunków mieszkaniowych i finansowych. Bardzo ważne jest to, aby dobrze przemyśleć decyzję o przyjęciu psiego asystenta pod swój dach. Wiąże się to bowiem z wieloma obowiązkami. Zwierzę potrzebuje dobrego jedzenia, regularnych wizyt weterynaryjnych, a w domu trudniej jest utrzymać higienę. Konieczne staje się regularne odkurzanie, dbanie o czystość mebli i materaca – w szczególności gdy pies śpi w łóżku z właścicielem. Jeśli chcesz się dowiedzieć jak robić to skutecznie, przeczytaj artykuł pod linkiem https://abcsnu.pl/content/6-poradnik#Jak-dbac-o-materac. Warto też zaopatrzyć się w akcesoria sypialniane, które można prać – np. takie, jak te dostępne w sklepie internetowym https://abcsnu.pl/, usunąć puszyste dywany i rośliny, które mogłyby być dla psa trujące.
Pies w pracy – podstawowy savoir-vivre
A jak ułatwić życie psiemu asystentowi? Jakich zasad należy przestrzegać podczas spotkania z niepełnosprawnym i jego czworonogiem?
- Psa asystującego nie wolno zaczepiać! Nawiązywanie kontaktu wzrokowego, cmokanie czy wołanie może rozproszyć zwierzaka i wywołać niebezpieczną sytuację zagrażającą życiu i zdrowiu jego opiekuna.
- Nie należy dopuszczać do bezpośredniego kontaktu własnego psa z psem przewodnikiem spotkanym podczas spaceru.
- Psiego pomocnika nie należy wyręczać. Jeśli opiekun wyda mu komendę z prośbą o podanie jakiegoś przedmiotu, nie powinno się robić tego zamiast zwierzaka. W końcu
pies asystujący ma na celu zwiększenie autonomii i sprawczości danej osoby.
Pies asystujący może znacznie podnieść komfort życia osoby niepełnosprawnej. Jednak należy mieć świadomość tego, że szkolenie zwierzaka jest długie i pracochłonne, a opieka nad nim wiąże się z podjęciem dużego zobowiązania.
